Dato’ Seri Anwar Ibrahim: Mantan TPM Malaysia (Bahagian Pertama).
 |
| Solat berjemaah yang diimamkan oleh Datuk Seri Ustaz Abdul Hadi Awang. |
 |
| Saat indah bersama Tun Dr M dan Tun Khalil Yaakob di Pahang. |
“Kalau
kita hendak membuat sesuatu, adalah menjadi kenyataan yang kita
perlukan kedudukan tertentu. Sekalipun kita mempunyai idea yang baik
tetapi kerana kita tidak mempunyai kedudukan tertentu, sukar bagi kita
untuk melaksanakan idea tersebut.” – DSAI, 1982.
_________________________________________________
 |
| DSAI sewaktu jaman mudanya. |
 |
| Sewaktu memimpin ABIM: Penuh karismatik. |
Anwar Ibrahim
Semenjak dari zaman belia, Dato’ Seri Anwar Ibrahim (DSAI) -- lahir 10
Ogos 1947 -- merupakan seorang individu yang popular. Dilahirkan di
Ceruk Tok Kun, Bukit Mertajam, Pulau Pinang (sesetengah sumber
menyatakan beliau lahir di Sungai Bakap, Seberang Perai Selatan), nama
‘Anwar’ bermaksud ‘bercahaya’. Beliau mula dikenali sebagai tokoh muda
yang datang daripada keluarga UMNO dan pengajiannya adalah bidang
Melayu. Bapa beliau, Haji Ibrahim bin Abdul Rahman merupakan mantan
Ketua UMNO Bahagian Seberang Perai, Ahli Parlimen Seberang Perai Tengah,
Setiausaha Parlimen kepada Menteri Kesihatan dari 1954-1969. Manakala
ibunya, Che Yan Hussein ialah mantan Ketua Wanita UMNO Bahagian Bukit
Mertajam. Semasa kecil, DSAI sering dibawa ke majlis-majlis ceramah
Wanita UMNO. Kendati pun, DSAI akhirnya muncul daripada tradisi
revolusioner dan kepembangkangan Malaysia.
 |
| Kak Wan sewaktu menjadi mahasiswi. |
 |
| Kak Wan disambut mesra, sewaktu mengadakan lawatan ke sebuah hospital pada 1983. |
 |
| DSAI dan Datin Seri Wan Azizah (Kak Wan) sewaktu hari persandingan mereka. |
 |
| Kak Wan dan DSAI, berpakaian sedondon, dalam satu majlis yang dihadiri sewaktu DSAI masih menjadi TPM. |
 |
| DSAI dan Kak Wan, di hadapan Taj Mahal. |
Pada tahun 26 Februari 1980, DSAI berkahwin dengan Datin Seri Dr Wan
Azizah Datuk Ismail seorang penuntut Royal College of Surgeons, Dublin,
Ireland yang kemudiannya bertugas di klinik mata di Hospital Universiti,
Petaling Jaya. Majlis menyambut pengantin pula diadakan pada 28
Februari tahun yang sama. Mereka berdua diijabkabulkan sewaktu DSAI yang
ketika itu merupakan Presiden ABIM, berusia 32 tahun. Angkatan
peminangan telah dijalankan pada tahun 1979 yang diketuai oleh Ustaz Nik
Mahyuddin Musa, ketika itu Ketua Pengarah Bahagian Pelajaran Agama,
Kementerian Pelajaran. Rombongan ini juga disertai oleh Ustaz Ahmad
Awang, Puan Zaleha Haji Ali (ipar Dr Mahathir) dan lain-lain
lagi. Sebagai penggerak kepada gerakan mahasiswa dan belia, DSAI
sentiasa dilihat sebagai ‘aktivis nakal’ kepada pemerintah pada waktu
itu, sekaligus saat beliau menyatakan hasrat mahu menyunting Dr Wan
Azizah, ada ketidaksetujuan daripada Datuk Wan Ismail Wan Mahmud (ayah
Dr Wan Azizah). Namun, semuanya menjadi sangat baik selepas lahirnya
cahaya mata sulung mereka, Nurul Izzah. Dilahirkan pada 1952, Dr Wan
Azizah mendapat pendidikan awal di Sekolah Konvent St. Nicholas, Alor
Setar. Beliau kemudiannya meneruskan pengajian ke Kolej Tunku Kurshiah
di Seremban. Seterusnya, beliau melanjutkan pelajaran ke Ireland di mana
beliau mendapat ijazah dalam bidang obstetrik and ginekologi dan
kemudian menjadi seorang pakar oftalmologi. Beliau telah berhenti
daripada kerjaya beliau dalam tahun 1993, apabila DSAI dilantik menjadi
Timbalan Perdana Menteri. Dr Wan Azizah mewarisi keturunan Peranakan
Cina dari datuk sebelah ayahnya.
_________________________________________________
 |
| DSAI menyantuni puteranya, Ihsan. |
Perkahwinannya dengan Datin Seri
Azizah dikurniakan seramai 6 orang cahaya mata. Anak-anak beliau ialah:
Nurul Izzah, Mohd Ihsan, Nurul Nuha, Nurul Hana, Nurul Ilham dan Nurul
Iman.
_________________________________________________
 |
| Nurul Izzah, sewaktu jaman kecilnya. |
 |
| Puteri Reformasi. |
 |
| Antara imej yang paling popular sewaktu PRU 2008. |
Anak sulungnya, Nurul Izzah, kini
merupakan Ahli Parlimen Lembah Pantai, Kuala Lumpur. Nurul Izzah, yang
terkenal dengan gelaran Puteri Reformasi -- kerana penglibatan secara
langsung dalam perjuangan membela bapanya, DSAI -- menang di dalam
pilihanraya umum pada 8 Mac 2008, menewaskan calon Barisan Nasional,
Datuk Seri Shahrizat Abd. Jalil. Beliau telah mendirikan rumahtangga
dengan Raja Ahmad Shahrir dan mereka telah dikurniakan dua orang
cahayamata, Raja Nur Safiyah dan Raja Harith. Memiliki ijazah
sarjana muda di dalam bidang Kejuruteraan Elektrikal & Elektronik
dari Universiti Tenaga Nasional, beliau kemudiannya menyambung pengajian
di peringkat sarjana di School of Advanced International Studies
(SAIS), Universiti Johns Hopkins, Washington, D.C. di dalam bidang
Kajian Asia Tenggara, Hubungan Antarabangsa.
_________________________________________________
 |
| DSAI sewaktu jaman MCKK. Segak. |
 |
| DSAI (no.2 dari kanan) bersama sahabat MCKKnya. |
Pendidikan Rendah dan Menengah
Semasa
kecil, DSAI bersekolah rendah di Sekolah Melayu Sungai Bakap, Sekolah Melayu
Cherok Tok Kun dan Sekolah Rendah Stowell, Bukit Mertajam. Dengan
mendapat keputusan Darjah 6 yang cemerlang, beliau telah dipilih memasuki
Maktab Melayu Kuala Kangsar (MCKK) di Tingkatan Satu pada tahun 1960. Beliau
meneruskan pengajian persekolahan menengahnya di MCKK dari tahun 1960 hingga
1966. Semasa
di MCKK, beliau telah melibatkan diri dalam pelbagai kegiatan yang dianjurkan. Beliau
telah mewakili MCKK di dalam pertandingan bahas antara sekolah-sekolah dan
kerana sifatnya yang aktif, bijak dan cemerlang pemikirannya. Beliau
juga aktif dalam Persatuan Bahasa Melayu dan wakil pemidato sekolahnya. Semasa
di MCKK, DSAI mengenali Tan Sri Sanusi Junid, Dato’ Kamaruddin Jaafar dan Tan
Sri Yahaya Ahmad. Sewaktu
bersekolah di MCKK, DSAI merupakan Setiausaha Badan Revolusi Agama semasa di
Tingkatan 3, di mana Pengerusinya ialah Tan Sri Sanusi Junid yang menuntut di
Tingkatan 6 Atas.
_________________________________________________
 |
| DSAI sewaktu menuntut di UM. |
 |
| DSAI di Taj Mahal, India. |
Belajar di Universiti Malaya
Selepas
itu, pada tahun 1967, DSAI melanjutkan pelajaran tinggi di Universiti Malaya
dalam Pengajian Melayu (Sastera). Menamatkan pengajian di Universiti Malaya
(UM) pada tahun 1971 setelah lima tahun menuntut di universiti itu. Semasa
menuntut di universiti, kepimpinan beliau juga terserlah di mana beliau telah
mengasas dan menjadi Presiden Pesatuan Kebangsaan Pelajar Islam Malaysia
(PKPIM) dan Presiden Kesatuan Bahasa Melayu pada tahun 1968. Dari
tahun 1968 (sewaktu berusia 21-24 tahun), beliau telah menjadi Presiden PBMUM
dan PKPIM, dan selepas itu menumpukan perhatiannya kepada PKPIM dari tahun 1968
hingga 1971. Pada tahun 1971, beliau menerima Ijazah Sarjana Muda Sastera dari
Universiti Malaya. Selepas
menamatkan pengajian di UM, beliau membuka sekolah swasta, Yayasan Anda
Akademik di Bangunan Sri Pantai Jalan Pantai Baru, Kuala Lumpur (bersebelahan
UM), di mana beliau menjadi pengetuanya. Yayasan ini telah melahirkan ramai
pemimpin dan tokoh akademik seperti Dato’ Suhaimi Ibrahim dan Prof Datuk Dr
Ridzuan Arip. Untuk
rekod, sekitar 1973-1974, DSAI merupakan Tutor mata pelajaran ‘Islam dalam Sejarah dan Kebudayaan Melayu’
di Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM). Pensyarah untuk subjek ini adalah Prof
Syed Muhammad Naguib al-Attas. Semasa
di Yayasan Anda Akademik, aktif dalam Angkatan Belia Islam Malaysia (ABIM) dan
menjadi Presidennya dari tahun 1972-1982. Antara yang mengajar di Yayasan Anda
ialah DSAI sendiri, Saudara Ruslan Kassim dan Datuk Zahid Hamidi.
 |
| DSAI, menyampaikan ucapan selaku Presiden ABIM. |
 |
| DSAI sewaktu jaman ABIM. Turut kelihatan, Dato' Kamaruddin Mohd Noor (KMN). |
 |
| YB Ibrahim Ali, mantan Presiden Kesatuan Siswa ITM. |
 |
| Saudara Kamarazaman Yaacob, mantan Presiden PMUM. |
 |
| Saudara Hishamuddin Rais, mantan Setiausaha Agung PMUM). |
 |
| Almarhum SN Pak Usman Awang, sasterawan dan pejuang bersama Pak Isham (Tukar Tiub). |
 |
| Syed Hamid Ali, mantan Setiausaha Agung PSRM. |
Di Malaysia, dekad 70an menyaksikan gerakan dakwah menggantikan tempat
gerakan kiri di kampus. DSAI bersama rakan-rakannya telah mengorak
langkah, menghidupkan sebuah badan dakwah untuk menunggang gelombang
baru ini. Inilah: Angkatan Belia Islam Belia Malaysia (ABIM).
* Untuk kupasan ringkas berkenaan sejarah ABIM, boleh rujuk pautan ini: ABIM: Imbauan Empat Dasawarsa.
Sewaktu dekad tersebut, lahirlah tokoh pejuang mahasiswa dan rakyat
seperti - sekadar menyebut beberapa nama - DSAI sendiri (Presiden ABIM),
Hishamuddin Rais (Setiausaha Agung PMUM), Ibrahim Ali (Presiden KSITM),
Kamarazaman Yaacob (Presiden PMUM), Adi Satria (Penolong Setiausaha
Agung PMUM), Prof Syed Husin Ali (Universiti Malaya), Syed Hamid Ali
(Setiausaha Agung PSRM), Prof Tengku Shamsul (Universiti Malaya),
K.S.Nijar (Universiti Malaya), Lim Mah Mui (Universiti Malaya), Sabiha
Abd. Samad (ITM), Ab. Rahman Rukaini (Yang Dipertua PMUKM), dan Ahmad
Kamal Selamat (Yang Dipertua PMUSM).
_________________________________________________
 |
| Prof Diraja Ungku Aziz, sewaktu menjadi Naib Canselor UM. |
 |
| YB Ibrahim Ali dan DSAI, sewaktu ditahan di Kamunting, Perak. |
Fahaman sosialisme begitu mendominasi pelajar pada awal dan pertengahan
tahun 60an. Meskipun telah muncul aliran pelajar berfahaman Islamis,
namun kumpulan itu masih dianggap lemah. Pada 13 Mei 1969, kedua aliran
pelajar ini telah bergabung tenaga menyertai demonstasi 13 Mei dan
sebelumnya mengadakan protes ‘anti-Tunku’ -- Tunku Abdul Rahman
(Almarhum), Perdana Menteri Malaysia yang pertama. DSAI pernah berada di
pentas PAS dan mengkritik Tunku Abdul Rahman (Almarhum) berhubung Akta
Keselamatan Dalam Negeri, Akta Pertubuhan, kemiskinan, ekonomi dan
lain-lain. Beliau telah bangun memimpin persatuan pelajar dalam usaha
mengggesa kerajaan menjaga hak dan kepentingan orang Melayu dan umat
Islam apabila berlakunya peristiwa 13 Mei 1969. Beliau telah bertindak
dan berganding bahu bersama Dr. Mahathir Mohammad (Dr M) yang 21 tahun
lebih tua daripadanya, menentang Perdana Menteri ketika itu, Tunku Abdul
Rahman. DSAI menjadi sahabat Dr M setelah beliau (Dr M) dipecat dari
UMNO pada 1969 kerana menulis surat terbuka mengkritik Tunku Abd Rahman.
Dr M menuduh Tunku mengabaikan hak-hak orang Melayu. Berikutan
pemecatannya, Dr M menjadi popular di kampus-kampus universiti dan kerap
diundang untuk berucap kepada pelajar-pelajar dalam kempen menuntut
Tunku meletakkan jawatan.
DSAI pernah digelar (dianggap) pemimpin pelajar yang militan, ‘anti-establishment’
dan radikal oleh sesetengah pihak. Beliau juga dikatakan mempunyai
matlamat perjuangan yang jelas dan pemerhatian yang tajam terhadap
isu-isu semasa yang dihadapi oleh masyarakat khususnya masyarakat Melayu
luar bandar. Sewaktu berusia 27 tahun, beliau pernah ditahan di bawah
Akta Keselamatan Dalam Negeri (ISA) di Penjara Kamunting selama kurang
lebih 2 tahun (1974-1976) kerana demonstrasi jalanan, berhubung apa yang
didakwa sebagai kemiskinan tragis di Baling, Kedah. Demonstrasi
anti-kemiskinan tersebut dijalankan dalam keadaan ekonomi yang meleset
dalam tahun 70an dan kejatuhan harga getah yang amat ketara ketika
itu. Peristiwa Baling bermula pada 19 November, 1974, apabila lebih
1,000 petani menunjuk perasaan. Tunjuk perasaan petani itu berterusan
pada 20 dan 21 November 1974. Pada 21 November, lebih 13,000 penduduk
berarak ke Pekan Baling kerana penderitaan dan kesengsaraan hidup yang
menghimpit mereka disebabkan harga hasil pertanian mereka jatuh dan
meningkatnya harga barang keperluan harian ekoran inflasi. Apabila
ternyata kerajaan tidak berbuat apa-apa dalam tempoh yang diberikan,
satu tunjuk perasaan yang melibatkan 30,000 orang, telah diadakan di
Baling pada 1 Disember, 1974.
Perjuangan petani-petani Baling itu telah mendapat sokongan golongan
pelajar di semua universiti dan Institusi Pengajian Tinggi tempatan.
Satu demonstrasi besar-besaran lebih 5,000 orang pelajar telah diadakan
di Padang Kelab Selangor pada 3 Disember, 1974. Mereka membuat tuntutan,
diantaranya; pertama; kerajaan hendaklah menyelesaikan masalah inflasi
dengan segera; kedua; harga getah hendaklah dinaikkan keparas yang
munasabah; ketiga; semua Menteri atau Menteri Besar yang rasuah
hendaklah disingkir dan dihukum. Oleh kerana pemimpin ABIM dan pemimpin
Majlis Belia Malaysia (MBM) pada waktu itu adalah sama (DSAI), maka
Kementerian Belia dan Sukan di mana Pengarah Belianya iaitu Dato’
Abdullah Ahmad Badawi (kini Tun) telah mencadangkan untuk mengharamkan
MBM dan menubuhkan badan induk baru untuk belia bernama Majlis Belia
Kebangsaan (MBK). Rancangan ini didukung oleh Pergerakan Pemuda UMNO
Malaysia di bawah pimpinan Dato’ Harun Idris (Allahyarham) yang juga
menjadi Menteri Besar Selangor dan pergerakan belia 4B yang dipimpin
oleh Dato’ Haji Shuhaimi Kamaruddin, iaitu anak saudara Dato’ Harun.
Walaupun terdapat badan-badan gabungan yang menarik diri dari bergabung
dengan MBM (seperti Malaysian Association of Youth Club (MAYC); Majlis
Belia Hindu; Gabungan Pelajar Melayu Semenanjung (GPMS); Persaudaraan
Belia Methodist Malaya; Pergerakan Pekerja Pemuda Kristian; ABIM; dan
PKPIM), namun di akhir tahun 1970an, penyertaan dan penyatuan semula
pertubuhan tersebut telah mengembalikan kekuatan dan reputasi
MBM. Penting untuk dinyatakan di sini, satu rang undang-undang berkenaan
pindaan terhadap Akta Universiti dan Kolej Universiti, 1971
dibentangkan di Parlimen dan diwartakan pada 12 Mei 1975. Dengan
berkuatkuasanya akta tersebut, semua pertubuhan dibubarkan dan
berakhirlah satu zaman di mana gerakan pelajar merupakan satu gerakan
sosial dan politik yang penting. Sebagai gantinya, kerajaan membenarkan
di setiap kampus ditubuhkan Majlis Perwakilan Pelajar (MPP). Selepas
pengutkuasaan akta tersebut, persatuan mahasiswa yang dahulunya begitu
dikagumi dan dihormati seolah-olah ‘lumpuh’ seketika.
_________________________________________________
• 1968 (sewaktu usia 21-24 tahun): Menjadi Presiden Persatuan Bahasa
Melayu Universiti Malaya (PBMUM) dan Presiden Kesatuan Kebangsaan
Pelajar Islam Malaysia (PKPIM);
• 1969 (sewaktu usia 21-24 tahun): Berganding dengan Datuk Seri Dr
Mahathir Mohamad (kini Tun), berdiri di atas pentas PAS mengkritik Tunku
Abdul Rahman;
• Selepas 13 Mei, Majlis Belia Malaysia (MBM) lebih bersemangat,
program-program banyak diaturkan. Walaupun sedikit sahaja rancangan yang
dapat dilancarkan, namun MBM telah berjaya memperlihatkan
‘keperibadianya’ dari unsur kewujudan ‘pressure group’ bagi pihak
belia. Dua puluh tahun lamannya MBM kurang disambut oleh pertubuhan
belia Melayu. Tetapi, tahun 1970-1971 memperlihatkan keadaan yang
berbeza. MBM sudah mula menggunakan bahasa Melayu sebagai bahasa
persidangan dan seminar kebangsaan. Untuk tahun 1970-1971 ini, Tengku
Abdullah telah mendapatkan tenaga aktif yang telah dilatihnya iaitu DSAI
sebagai Setiausaha Agung. MBM sudah merobahkan cara berfikir dan
bertindak serta meningkatkan aktivitinya. Nada MBM juga menunjukkan satu
perubahan yang ketara dalam masa 20 tahun MBM bergerak. Daripada
pelbagai seminar telah dilahirkan aliran perjuangan belia masa ini, ia
menjadi ‘pembicara kepada rakyat, penyambung lidah kepada pemerintah’
dan gerakan belia merupakan gerakan yang serius, bukan sekadar mengisi
kekosongan waktu belia-belia dengan aktiviti-aktiviti semata-mata.
Kemudian, belia-belia merupakan agen masyarakat dan ‘conscience masyarakat’.
MBM pada tahun 1971-1972 sudah bertolak lebih jauh dalam mencari
keadah-keadah bertindak yang baru. MBM sedang menuju ke puncak.
• 1971 (sewaktu usia 21-24 tahun): Menubuhkan ABIM dengan rakan-rakan beliau daripada MCKK;
• 1972-1973 (sewaktu usia 22-24 tahun): Menjadi Presiden Majlis Belia
Malaysia (MBM). DSAI berjaya mengubah wajah MBM, daripada pertubuhan
sukarela biasa kepada MBM yang lebih komited dengan permasalahan negara
dan manusia sejagat. DSAI mahu pemimpin MBM ditegur sekiranya terdapat
kesilapan. Seharusnya, terdapat sikap toleransi MBM terhadap keangkuhan
dan penyelewengan pemimpin. Sekiranya teguran membina tidak dilayan,
pemimpin wajib disingkirkan. DSAI meletakkan MBM sebagai golongan
pendesak yang berani menegakkan kebenaran dan keadilan. Blueprint MBM
berteraskan kepada hak dan keadilan berorentasikan kepada perjuangan
majoriti masyarakat. DSAI memang tidak disangkal membawa perubahan besar
dalam aliran MBM. Kini telah lahir kepimpinan bentuk baru dalam
organisasi belia iaitu satu kepimpinan yang lebih ‘vocal’, lebih kritis
dan lebih menyedari permasalahan negara dan dunia kontemporari;
• 1973: Pemimpin negara di dalam dan luar negeri mengakui ketokohan dan
kebolehan DSAI. Allahyarham Tun Abdul Razak Hussain, Perdana Menteri
Malaysia kedua telah menawarkan jawatan untuk mewakili Belia Malaysia
dalam Badan Dunia ‘United Nation Coucil For Youth’ yang beribu pejabat
di Bangkok. DSAI dengan hormat menolak tawaran lumayan tersebut;
• Begitu juga apabila Allahyarham Dato’ Mohd Asri Muda ketika menjawat
jawatan Menteri Pembangunan Luar Bandar telah menawarkan jawatan di
kementerian beliau untuk DSAI. Tawaran ini juga telah ditolak oleh DSAI;
• 1974 (sewaktu usia 27 tahun): Ditahan di bawah Akta Keselamatan Negeri (ISA) di Kamunting, Perak;
• 1979: Menerima Pingat Ulama Eqbal 100 Tahun daripada Presiden Zia Ul-Haq, Presiden Pakistan;
• Menerima gelaran Datuk daripada Sultan Ahmad Shah Al-Musta’in Billah
ibni Almarhum Sultan Abu Bakar di Istana Pekan, Pahang dan daripada
Sultan Selangor kemudiannya.
_________________________________________________
Pemimpin Mahasiswa
Tahap pertama bermula sebagai pemimpin mahasiswa di Universiti Malaya.
Sebagai presiden Persatuan Bahasa Melayu Universiti Malaya (PBUM), DSAI
memperjuangkan perlaksanaan bahasa Melayu sebagai bahasa
kebangsaan. DSAI terkenal sebagai pemimpin barisan hadapan mahasiswa
ketika itu; sebaris dengan nama-nama besar seperti: Ibrahim Ali (kini
Datuk), Kamarazzaman Yaakob dan Hishamuddin Rais (sekadar menyebut
beberapa nama). Sebagai Presiden Persatuan Kebangsaan Pelajar-pelajar
Islam Malaysia (PKPIM), beliau mula meniupkan kesedaran Islam di
kalangan generasi muda. Gerakan ini diteruskan dengan lebih meluas
dengan menubuh dan memimpin selama sembilan tahun, Angkatan Belia Islam
Malaysia (ABIM). Kemampuan DSAI sebagai seorang pemimpin yang komited
dapat dilihat dari usaha beliau menubuh dan memimpin Angkatan Belia
Islam (ABIM) sehingga menjadi sebuah pertubuhan belia yang berpengaruh
dan diterima oleh masyarakat dalam usahanya mendaulatkan Islam sebagai ‘ad din - satu cari hidup’.
ABIM pada masa awal penubuhannya telah menarik minat seramai kurang
lebih 40,000 orang untuk menyertainya. Keahlian ABIM ini adalah yang
kedua terbanyak selepas Pemuda UMNO. ABIM di bawah kepimpinan DSAI telah
muncul menjadi pertubuhan yang popular kerana sikapnya menentang
ketidakadilan dalam kerajaan dan juga di luar negara. Dalam Muktamar
ABIM, DSAI menyatakan bahawa, “…la
(ABIM) harus bertindak sebagai penyambung risalah yang benar-benar
bererti - tidak mudah diwarnai oleh suasana atau digugat dengan tekanan,
tidak mungkin mengizinkannya diperalatkan oleh mana jua kepentingan
non-Islam bahkan tidak boleh tampak sebagai gerakan yang boleh berjalan
seiring atau co-exist dengan fahaman-fahaman rekaan manusia lainnya.
ABIM juga harus lantang sebagai pembicara umat dalam menegakkan
kebenaran dan keadilan.”
Beliau telah menunjukkan sifat kepimpinannya dengan menyatukan
beribu-ribu orang penduduk Malaysia yang berbilang bangsa dan agama
dengan menjadi Pengerusi bagi Jawatankuasa Penyelaras Akta Pertubuhan
1981 untuk menentang Akta Pindaan Pertubuhan 1981. Beliau telah berjaya
menyatukan 48 buah pertubuhan daripada berbagai aliran dan bangsa
seperti Persatuan Pertubuhan Malaysia, Pusat Profesional Malaysia,
ALIRAN, Persatuan Penggna Pulau Pinang dan Majlis Peguam
Malaysia. Beliau menentang rang undang-undang ini kerana ketidakadilan
yang melanggar pinsip Islam dan demokrasi. Kebijaksanaan dan kekuatan
dirinya telah menyebabkan pihak kerajaan terpaksa berunding dengan
jawatankuasa tersebut dan mengkaji semula Akta Pertubuhan
tersebut. Kepimpinan beliau yang tegas dan berani dapat dilihat apabila
beliau bangkit dan membantah keras pencerobohan Rusia ke atas
Afghanistan dalam tahun 1980. ABIM telah mengadakan perhimpunan yang
dihadiri seramai 40,000 orang untuk membantah pencerobohan dan
bersetuju untuk menghantar utusan yang diketuai oleh DSAI ke kedutaan
Rusia. Beliau mempunyai fikiran dan pemerhatian yang tajam dan gaya
berpidato yang dikagumi ramai termasuk masyarakat antarabangsa. Meskipun
tapak beliau adalah Melayu-Islam, namun sifat inklusif beliau telah
kelihatan dalam kepimpinan beliau sebagai Presiden Majlis Belia Malaysia
(MBM).
_________________________________________________
 |
| Pertemuan bersejarah Almarhum Tun Razak dan Tun Dr M di Morib. |
 |
| Almarhum Tun Hussein Onn dan Tun Dr M. |
Pada 16 Julai 1981, Dr Mahathir
mengangkat sumpah selaku Perdana Menteri Malaysia yang baru,
menggantikan Tun Hussein Onn (Allahyarham).
_________________________________________________
 |
| DSAI kelihatan ceria sewaktu mengumumkan penyertaannya ke dalam UMNO-BN, sambil diperhatikan oleh PM ketika itu, Tun Dr Mahathir. |
DSAI pernah dikatakan akan menyertai Parti Islam SeMalaysia (PAS). Hal
ini demikian kerana, ABIM di bawah pimpinan DSAI memberi imej
berikat-rapat dengan PAS. Haji Subki Latif dalam bukunya, “Siapa Ganti Asri”
menamakan DSAI sebagai sosok yang akan mengambil teraju PAS daripada
Datuk Mohd Asri Haji Muda (Allahyarham). Akhbar The Straits Times
Singapura pada 3 September 1980 pula, pernah melaporkan ramalan yang
mengatakan bahawa “…Mr. Anwar would be
the logical successor as there was no PAS leader of sufficient stature
to rebuild the shattered party after its dismal performance in Kelantan
state.” Di samping itu, bekas Pengerusi DAP Kebangsaan, Dr. Chan
Man Hen semasa persidangan wakil-wakil rakyat DAP, di mana DSAI hadir
sebagai pembentang kertas kerja, Ogos 1980 juga meramalkan kemungkinan
DSAI menjadi pemimpin PAS. DSAI sendiri ketika menjadi Presiden ABIM,
semasa ditanya tentang sikap ABIM mengenai politik menegaskan, “…tetapi
sebagai pertubuhan dakwah yang berlandaskan Islam, sudah tentulah ABIM
menggalakkan ahli-ahlinya memilih corak partai yang jelas matlamat
keislamannya.”
Setelah ditendang keluar oleh BN, PAS mengalami kekalahan teruk dalam
pilihan raya umum (PRU) 1978. Pemimpin siasah Islam Indonesia mengirim
surat kepada Dato Asri supaya menerima tokoh-tokoh ABIM. Pada tahun
tersebut juga, Pak Natsir datang ke Malaysia. Beliau menilai masa itu “PAS lesu darah”
perlu disuntik darah baru dan segar. Beberapa pemimpin kanan ABIM
menyertai PAS menjelang pilihan raya dan bertanding atas tiket PAS.
Sesetengahnya menjadi pimpinan PAS. Antaranya ialah Nakhaei Haji Ahmad
(kini Dato’ Haji), Datuk Fadzil Noor (Almarhum), Ustaz Azizan Abdul
Razak (kini Dato’ Seri), Ustaz Abu Bakar Chik, Haji Mohamad Sabu (Mat
Sabu), Ustaz Abdul Halim Arshad, Ustaz Yahya Othman, Ustaz Muhamad Daud
Iraqi, Ustaz Ibrahim Libya (Allahyarham), Syed Ibrahim Abdul Rahman, dan
ramai lagi. Bekas Ketua (Yang Dipertua) ABIM Terengganu, Ustaz Haji
Abdul Hadi Awang (kini Datuk Seri), juga menyertai PAS dan menjadi
pemimpin parti tersebut tidak berapa lama kemudian.
* Untuk kupasan ringkas berkenaan biodata Ustaz Fadzil Noor, boleh rujuk pautan ini: Ustaz Fadzil Noor: Murabbi Dalam Kenangan.
* Untuk kupasan ringkas berkenaan biodata Ustaz Hadi Awang, boleh rujuk pautan ini: Ayah Chik: Presiden PAS.
Sementelahan, beberapa pemimpin Suara Al-Islam yang ditubuhkan pada
tahun 1975-1976 oleh beberapa pelajar Islam Malaysia di UK, turut
menyertai PAS ketika bermulanya era Al-Ustaz Yusuf Rawa (sekitar
1982-1983). Antara tokoh Suara Al-Islam ialah YB Khalid Samad dan
Saudara Ishak Ali. Namun, DSAI membuat keputusan ‘decisive’ dalam
tahun 1981. Desas-desus adalah beliau akan menyertai PAS. Malahan,
Datuk Asri sanggup mengundurkan diri dari jawatan Yang di-Pertua (kini
jawatan Presiden) PAS untuk memberi laluan kepada DSAI. Semua pimpinan
ABIM dan PKPIM tahu akan khabar angin tersebut. Dan, hampir kesemua
meramalkan dan tidak sedikit yang mahukan DSAI mengambil alih pucuk
pimpinan PAS. Kendati pun, dalam masa PAS menunggu kemasukan Presiden
ABIM, DSAI ke dalam PAS, tiba-tiba DSAI menyertai UMNO.
_________________________________________________
 |
| Tun Dr M, sewaktu awal pentadbirannya, cukup sinonim dengan Dasar Bersih, Cekap dan Amanah. |
 |
| Tun Dr M bersama isterinya, Tun Dr Siti Hasmah. |
DSAI mengumumkan keputusannya untuk bergerak cergas dalam politik UMNO ‘kerana kagum dan yakin dengan pentadbiran dan corak perjuangan Dr Mahathir’. Disaksikan Dr M, DSAI dengan penuh sedar menyatakan kepada wartawan bahawa, “Saya
memilih UMNO kerana ia memberi ruangan kepada saya untuk meneruskan
perjuangan saya dan saya memberi sokongan penuh kepada Perdana Menteri
dan parti yang beliau pimpin. Kami berharap akan dapat bekerjasama untuk
kebaikan rakyat negara ini.”
_________________________________________________
Antara Strategi, Alasan dan Sebab
Antara alasan popular sewaktu kemasukan DSAI ke dalam UMNO ialah, beliau mahu “mengIslamkan UMNO dari dalam.”
DSAI juga pernah menyatakan bahawa kemasukan beliau ke dalam UMNO
antara lain adalah kerana persepsi beliau, bahawa terdapat persamaan
antara wadah ABIM dan UMNO. Kendati pun, pemerhati politik berpandangan
bahawasanya persamaan tersebut terjadi kerana DSAI sendiri ingin supaya
ia menjadi sama. Hal ini dilihat sebagai satu proses nujuman
kesempurnaan kendiri: di mana apabila beliau mengamati situasi itu
sebagai sama, beliau bergerak dengan cara yang sama, sehingga situasi
menjadi betul-betul sama. Sementelahan, ramai yang bersependapat
keputusan DSAI tidak menyertai PAS bukanlah sesuatu yang pelik, kerana
DSAI dianggap telah menghitung masa depan politik peribadinya sendiri.
Kemunculan gelombang golongan ustaz (ulamak) untuk berkuasa, dan
perletakan benteng Dewan Ulama PAS merupakan faktor-faktor yang dianggap
telah difikirkan DSAI.
Ustaz Ahmad Awang, mantan Yang Dipertua Persatuan Ulama Malaysia (PUM)
dan mantan Naib Presiden PAS, dalam satu wawancara dengan Suria Janib,
wartawan majalah Tamadun, pada November 1998, menyatakan bahawa Dr
Ismail Raji al-Faruqi, mempunyai peranan besar dalam kemasukan DSAI ke
dalam UMNO. Dr Ismail Faruqi merupakan Profesor Agama di Temple
University, di mana beliau mengasaskan dan mempengerusikan program
Pengajian Islam. Beliau juga merupakan pengasas International Institute
of Islamic Thought. Beliau berkhidmat sebagai Naib Presiden
‘Inter-Religious Peace Colloqium’, ‘The Muslim-Jewish-Christian
Conference’ dan sebagai Presiden American Islamic College di Chicago,
Amerika Syarikat. Ustaz Siddiq Fadzil menyatakan bahawa, peristiwa tahun
1982 tersebut menyebabkan ABIM terpaksa melalui jalan getir dan pahit,
mendepani berbagai kritikan dan pukulan dari berbagai pihak. ABIM ketika
itu tetap berusaha untuk terus tampil sebagai gerakan ‘non-partisan’,
meskipun memang diakui jalan itu tidak mudah, dan untuk bersetuju atau
tidak bersetuju sewaktu era ‘Wawasan 2020-Masyarakat Madani’--‘Dr
M-DSAI.’
Namun, ABIM tetap berikhtiar membantu program yang positif untuk
kemaslahatan umat, dan ini dilakukan dengan kesedaran dan keikhlasan.
Kata Ustaz Siddiq Fadzil lagi, “…kita
(ABIM) tidak meminta apa-apa, apa lagi ghanimah. Sebab itulah apabila
kita tidak dapat apa-apa dan tidak diberi apa-apa, kita tidak marah
apalagi mengamuk. Masa itu kita cuba realistik tetapi tetap dengan
prinsip.” Penyertaan DSAI ke dalam UMNO juga menyebabkan pengaruh
PKPIM-ABIM menjadi sedikit menurun, di mana kumpulan Republik Islam
yang pro-PAS telah mengalahkan kumpulan PKPIM-ABIM dalam pemilihan
tampuk kuasa PMIUM pada tahun 1983.
Akhbar The Star pada 30 Mac 1982 melaporkan sebab DSAI menyertai UMNO: ‘Encik
Anwar Ibrahim said today he had chosen to go into politics because of
the changes wrought by the new Goverment leadership. He said his basic
reason was this trust and confidence in Datuk Seri Dr. Mahathir Mohamad
and the changes made since he became Prime Minister. “More importantly,
we share the same beliefs and ideals... These changes with which he
agreed left him with “no alternative but to give him, his party and his
Government my full support,” he said.’ Akhbar itu juga memetik kenyataan DSAI yang menegaskan: “I
have not resigned my principles in entering politics through UMNO. I
didn’t discuss any specific terms before joining...we discussed general
principles. My views on the Societies Act and the ISA are still there. I
have always had a good personal relationship with Datuk Seri Dr
Mahathir. He has been open to harsh criticism from me even when it was
crudely expressed. ABIM leaders have accepted my decision that I should
become active in politics for the sake of national unity and continue my
struggle for Islam.”
Pada 1 April 1982, iaitu 3 hari selepas DSAI menyertai UMNO, sebuah buku kecil bertajuk ‘Kenapa Kami Tidak Pilih Umno?’
telah diterbit dan disebarkan oleh kumpulan yang dinamakan sebagai
‘Jemaah Muslim Malaysia’. Kebanyakan ahli-ahli IRC, terutamanya mereka
yang menuntut di United Kingdom, mendakwa pengkhianatan DSAI terhadap
gerakan Islam di Malaysia sebagai ‘sesuatu yang tidak boleh
dimaafkan.’ Hal ini mengakibatkan Islamic Representative Council (IRC)
yang cenderung kepada Ikhwanul Muslimin dan bergerak secara rahsia, cuba
menonjolkan dirinya sebagai gerakan Islam alternatif, terutamanya di
kalangan mereka yang berada di institusi pengajian tinggi. Keengganan
DSAI menyertai PAS menyebabkan ada yang menuduh DSAI sebagai kecewa dan
mengaku kalah sebelum berperang dengan UMNO. Tindakan DSAI ini dianggap
‘tidak syar’ie’. Namun, sewaktu dibicarakan di Mahkamah Tinggi pada 8
Februari 1999, DSAI mendedahkan bahawa beliau telah pun ‘mula jadi ahli
UMNO tahun 1967, tetapi aktif hanya pada 1982’. Malahan, pada 14 Mei
2011, ketika berucap dalam Forum Pengkisahan Semula Angkatan Belia Islam
(ABIM) di Unisel (cawangan Shah Alam), DSAI membuat pengakuan terbuka
bahawa beliau tidak pernah menyesal menyertai Umno pada 1982. Menurut
beliau, “Saya tidak pernah kesali dengan keputusan menyertai UMNO. Pengalaman itu juga mematangkan saya.”
_________________________________________________
Meninggalkan ABIM
Pada 3 Disember 1974, DSAI ditahan di bawah Akta Keselamatan Dalam
Negeri (ISA) dan dipenjarakan. Dalam tempoh ini, jawatan presiden
sementara dipegang oleh Timbalan Presiden, Fadzil Noor (Almarhum
Dato’). DSAI sepatutnya akan memegang jawatan Presiden sehingga akhir
tahun 1983. Tetapi, beliau meletakkan jawatan pada 27 Mac 1982 dan
meninggalkan ABIM pada 29 Mac 1982 untuk menyertai UMNO (sewaktu berusia
35 tahun). Perletakan jawatan beliau sebagai Presiden ABIM dan
seterusnya mengaktifkan diri di dalam UMNO sememangnya tidak diduga oleh
pelbagai pihak sama ada rakan-rakan beliau dari dalam ABIM ataupun dari
pertubuhan-pertubuhan sukarela yang lain. Tambahan pula, di dalam
pertemuan dengan penyokong PAS di Kelantan beberapa minggu sebelum PRU
1982, DSAI menafikan bahawa beliau akan menyertai UMNO-BN.
Sewaktu berucap dalam satu majlis makan malam amal ABIM di Dewan Sivik
MPPJ – beberapa hari sebelum beliau menyertai UMNO – DSAI menegaskan
bahawa ‘ura-ura kemasukan beliau ke dalam UMNO adalah berita angin
belaka.’ Malahan, pada petang 22 Mac 1982, DSAI masih mempengerusikan
mesyuarat Jawatankuasa Bertindak Pindaan Akta Pertubuhan di Ibu Pejabat
ABIM. Selepas mempengerusikan mesyuarat tersebut, beliau kemudiannya
dengan bertemankan seorang rakan telah pergi bertemu dengan Dr Mahathir
di kediamannya. Setengah jam sebelum sidang akhbar pengumuman
penyertaan DSAI ke dalam UMNO, Dr M menunjukkan beberapa telegram
daripada beberapa orang tokoh UMNO tertentu yang meminta agar jangan
diterima kemasukan DSAI. Malahan, Dr M amat mengambil berat kedudukan
dan keadaan kempen di Permatang Pauh. Semuanya merupakan petanda awal
yang cuba mematikan spekulasi bahawa pengambilan DSAI merupakan jebak Dr
M bagi membunuh karier politik anak muda dari Cherok Tok Kun
ini. Pertemuan tersebut dan juga beberapa pertemuan yang lain antara
beliau dengan Dr M akhirnya telah meletakkan beliau di dalam suatu wadah
perjuangan yang sejak sekian lama menjadi sasaran kritikan beliau
(UMNO-BN).
_________________________________________________
 |
| Tun Pak Lah dan DSAI, sewaktu jaman muda mereka. |
Tanggal
29 Mac 1982, DSAI mengejutkan penyokongnya, bilamana beliau mengubah haluan
daripada seorang yang dilihat dan dilabel sebagai ‘anti-establishment’, menjadi
anggota Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu (UMNO) yang dipimpin oleh Tun Dr
M, Perdana Menteri Malaysia ketika itu. Keluarnya Tan Sri Sanusi Junid
dari ABIM dan menyertai UMNO pernah ditentang hebat oleh DSAI sendiri. Kendati
pun, sewaktu mengumumkan penyertaan beliau ke dalam UMNO, DSAI yang kelihatan
sangat ceria, sekadar menambah kesedihan pendokong-pendokong gerakan Islam yang
sangat menyanjungi dan menghormati beliau. Keluarnya
DSAI daripada ABIM dan menyertai UMNO-BN, menimbulkan kekeliruan dan suasana
bingung dalam kalangan penyokong dan ahli-ahli gerakan Islam di seluruh tanah
air. Ramai yang keliru, ke mana arah perjuangan dan prinsip yang perlu mereka
tuju dan halakan. Terdapat
40,000 ahli ABIM ketika DSAI mengumumkan keputusannya untuk menyertai UMNO.
Tindakan mengejutnya itu menyebabkan ramai pendokong gerakan Islam menangis dan
kecewa. Di saat itu, ribuan mata terpaksa mengalirkan airnya. Ada
yang menangis kegembiraan, ada yang menangis kerana sedih atas sikap DSAI.
Mereka terpaksa berpisah dengan DSAI: mungkin buat ‘selamanya’.
_________________________________________________
 |
| DSAI bersama DS Najib dan DS Nazri Aziz, sewaktu mengetuai Pemuda UMNO. |
 |
| DS Najib dan DSAI memberi penerangan kepada pucuk pimpinan Pemuda UMNO. |
Pada peringkat awal, kemasukan DSAI ke dalam UMNO dan seterusnya menjadi
Ketua Pergerakan Pemuda telah menimbulkan rasa kurang senang dalam
kalangan beberapa orang pemimpin UMNO. Mengambil DSAI bererti Dr M
memberikan kepercayaan kepada beliau untuk menerapkan idealismenya. Dan,
tidak syak lagi, sejak kemasukan DSAI, program dan proses Islamisasi di
negara ini semakin subur. Hakikat ini membangkit rasa tidak senang di
kalangan tokoh-tokoh tertentu dalam UMNO. Datuk Musa Hitam menganggap
DSAI berlagak lebih PAS daripada PAS. Manakala Datuk Rais merasakan DSAI
hanya pandai menggunakan hadith untuk mengelabui mata ahli-ahli
UMNO. Tokoh-tokoh UMNO yang lain pula mengandaikan kononnya DSAI mahu
‘mengabimkan’ UMNO dengan membawa ramai tokoh-tokoh ABIM ke dalam UMNO.
Namun, umumnya, semua tahu sebenarnya tidak ramai tokoh ABIM yang
menyertai UMNO jika dibandingkan dengan kemasukan ke dalam PAS.
Meskipun begitu, berkenaan pengaruh ABIM di dalam UMNO, bekas Setiausaha
Sulit DSAI, Nasaruddin Abdul Jalil, menyatakan ketika menjelang
pemilihan April 1987: “He (DSAI) may
have only a degree in Malay studies, but he knows more about Islam than
many other people. Do you know of anyone else who can face PAS men at a
public forum and debate openly on religious matters? The number of ABIM
members in Umno is less than one per cent, but we are a significant
group because we work hard. In politics, you don’t mark your time. You
must move quickly when you see an opportunity.” Sejak DSAI
‘melompat’ masuk UMNO, beberapa orang sahabatnya menuruti jejak langkah
beliau seperti Dato' Haji Fuad Hassan dan Saudara Anuar Tahir. Yang
paling menonjol ialah mantan Setiausaha Agung ABIM, Kamaruddin Jaafar -
yang pernah menjadi setiausaha politik Almarhum Tun Ghafar Baba (ketika
itu Encik) - dan mantan Naib Presiden ABIM, Kamaruddin Mohd. Noor. Walau
bagaimanapun, setelah memimpin Pemuda UMNO lebih dari dua penggal dan
berjaya menjadikan Pergerakan tersebut sebuah pergerakan yang disegani,
akhirnya DSAI telah diterima oleh anggota-anggota Pemuda dan
pemimpin-pemimpin UMNO. Beliau telah menggesa supaya Pemuda menjadi ‘Angkatan Penggerak Zaman’
dengan mengutarakan agenda membasmi rasuah dan kemiskinan serta
mempunyai memberi peluang hak bersuara dan menyampaikan kritikan.
_________________________________________________
 |
| Sebagai pemimpin Pemuda UMNO, DSAI dilihat sebagai seorang yang ikrab dengan Tun Dr M. |
 |
| Detik kemenangan DSAI disambut dengan penuh meriah oleh rakan-rakannya dalam Pemuda UMNO. |
Perhimpunan Agung Pergerakan Pemuda UMNO diadakan di Dewan Bahasa dan
Pustaka (DBP), Kuala Lumpur. Dalam pemilihan partai pada 9 September
1982, DSAI menewaskan penyandang yang juga sahabat seperjuangan DSAI di
dalam ABIM, Datuk Suhaimi Kamaruddin dengan 10 undi untuk jawatan Ketua
Pemuda UMNO. Turut bertanding ialah Hang Tuah Arshad yang hanya
memperolehi 3 undi. Tidak pernah berlaku dalam sejarah Pemuda UMNO,
seorang yang baru lima bulan menyertai partai, diberi jawatan dan
kepercayaan sedemikian besar. Tetapi, ia berlaku kepada DSAI, sekalipun
kemenangan itu hanya dengan kemenangan tipis. Kebanyakan idealisme yang
menjadi perjuangan DSAI di luar UMNO, baik sebagai pemimpin siswa
mahupun belia, menjadi perjuangan Pemuda UMNO. Dalam ucapan dasarnya
yang pertama sebagai Ketua Pergerakan Pemuda UMNO pada 18 Ogos 1983,
DSAI mengisytiharkan bahawa Pergerakan Pemuda “bukannya
mempertentangkan pendapat dengan badan induk. Penubuhan Pemuda adalah
untuk membina semangat rakyat dan kesedaran kebangsaan Melayu dalam
pemerintahan negera, memperjuangkan Islam sebagai agama rasmi
Persekutuan.” DSAI menegaskan bahawa “kekuatan
Pemuda diukur melalui kebijaksanaan bertindak, melaksanakan dengan
berkesan. Beliau menyeru agar Pemuda mengambil peluang ke atas suasana
politik yang liberal dan terbuka seta kebebasan bersuara untuk
meninggikan moral rakyat, menerapkan nilai-nilai Islam dalam pentadbiran
Negara serta kehidupan rakyat, memerangi gejala rasuah, menegak
keadilan sosial serta memperjuangkan isu kemiskinan.” Justeru,
Pemuda UMNO di bawah DSAI tidak mengambil sikap berkonfrontasi dengan
pemimpin. Bagaimanapun, DSAI menyatakan bahawa beliau tidak mahu Pemuda
lari daripada tugas menegur dan mengkritik.
_________________________________________________
 |
| Ustaz Zabidi Ali. |
 |
| Kemenangan pertama DSAI selaku Ahli Parlimen Permatang Pauh. |
Pada usia 35 tahun, DSAI telah
dipilih sebagai calon UMNO-Barisan Nasional (BN) bagi Parlimen Permatang
Pauh pada pilihan raya umum (PRU) April 1982. Sebagai orang baru dalam
politik, DSAI mengejutkan pemerhati politik apabila menewaskan calon
penyandang dari PAS, Ustaz Zabidi Ali dan calon DAP, dengan majoriti
14,352 undi. Penyertaan DSAI dilihat berjaya menyekat pengaruh
Almarhum Ustaz Yusuf Rawa, Mahfuz Omar, dan Mohamad Sabu di Pulau Pinang
khususnya. Sebelum ini -- termasuk sewaktu Pilihan Raya Umum 1978 --
kawasan Permatang Pauh dikatakan sebagai sebuah kubu PAS.
_________________________________________________
Sebulan kemudian, Dr Mahathir,
melantik beliau sebagai seorang Timbalan Menteri di Jabatan Perdana
Menteri. DSAI memegang jawatan tersebut selama 14 bulan.
_________________________________________________
Pada 2 Jun 1983, DSAI dilantik menjadi Menteri Kebudayaan, Belia dan Sukan dan Menteri Pertanian 14 Julai tahun berikutnya.
_________________________________________________
Pada bulan Julai 1983, DSAI
mewujudkan Biro Khas Kemiskinan dan selepas itu juga Yayasan Gerakbakti
Kebangsaan (YGK), Biro Politik, dan Hal Ehwal Antarabangsa, Pergerakan
Pemuda UMNO.
_________________________________________________
 |
| Datuk Suhaimi Kamaruddin. |
 |
| DSAI membetulkan kalungan bunga Tun Dr M. |
Pada 1984, Mantan Ketua Pemuda, Datuk Suhaimi Kamaruddin, mencabar DSAI,
tetapi mengalami kekalahan besar sebanyak 89 undi. DSAI dapat 226 undi,
Suhaimi dapat 137. Slogan DSAI ialah ‘Pemuda Penggerak Zaman’ –
satu slogan yang menjadi sebutan sehingga ke hari ini. Satu lagi
kejayaan besar DSAI ialah pembentukan sebuah Jawatankuasa Tertinggi
Pemuda Barisan Nasional. Buat julung kalinya, Pergerakan Pemuda
partai-partai komponen BN bersatu atas nama Pemuda BN.
_________________________________________________
Pada 25 Januari 1984, Majlis Tertinggi UMNO bersetuju USNO dipecat
daripada Barisan Nasional kerana menentang tindakan menjadikan Labuan
sebagai sebahagian daripada Wilayah Persekutuan.
_________________________________________________
Kunjungan Rasmi Yasser Arafat
Pada 23 Julai 1984, Pemimpin Pertubuhan Pembebasan Palestin (PLO),
Yasser Arafat (Allahyarham), tiba di Lapangan Terbang Antarabangsa
Subang dalam rangka lawatan rasmi selama tiga hari ke Malaysia. Beliau
disambut oleh Menteri Pertanian ketika itu, DSAI, Menteri Luar, Tengku
Ahmad Rithauddean dan Tan Sri Ghazali Shafie. Lawatan yang dikelolakan
oleh Tan Sri Sanusi Junid ini, turut merangkumi pidato Yasser Arafat
yang disampaikan di Stadium Negara (yang dihadiri oleh ribuan rakyat),
pertemuan dengan Yang Di-Pertuan Agong serta lawatan rasmi ke UIAM.
Lawatan ini mendapat liputan meluas seluruh dunia, memandangkan Malaysia
menyatakan sokongan terbuka terhadap perjuangan rakyat palestin
menentang Rejim Zionis Israel. Harus dinyatakan di sini bahawa Malaysia
merupakan negara Asia pertama yang membenarkan Fatah untuk membuka
pejabatnya di Kuala Lumpur, yang kemudiannya menjadi Pejabat PLO pada
1974. Pada Ogos 1982, pentadbiran Dr M memberikan pengiktirafan
diplomatik penuh kepada Pejabat PLO tersebut. Pada bulan Jun 1983, Dr M
telah menggelar Israel sebagai ‘negara paling tidak bermoral di dunia’
selepas Rejim Zionis-Israel menceroboh Lubnan. Pada Oktober 1983,
Malaysia menganjurkan persidangan berkenaan isu Palestin dengan dana PBB
serta menyuarakan sentimen dan propaganda anti-Rejim Zionis Israel.
_________________________________________________
Pada 26 September 1985, telah diadakan Majlis Perasmian Kompleks
Bangunan UMNO yang dikenali sebagai Pusat Dagangan Dunia Putra, di Jalan
Tun Ismail oleh Presiden UMNO, merangkap Perdana Menteri ketika itu,
Tun Dr M.
_________________________________________________
Pada tahun 1986, sewaktu berusia 39 tahun, DSAI yang ketika itu memegang
jawatan Menteri Pendidikan, berdepan dengan spekulasi bahawa DSAI bakal
menjadi Timbalan Perdana Menteri (TPM) Malaysia. Portfolio ini dianggap
sebagai ‘petanda emas’ bagi seorang anggota kabinet terus berjaya dalam
kerjaya politik. Hal ini demikian kerana, adalah menjadi satu fenomena
biasa di Malaysia – sesiapa yang menjawat jawatan Menteri
Pelajaran/Pendidikan, akan menjadi TPM. Ketika menjawat jawatan Menteri
Pendidikan tersebut, DSAI telah mempekenalkan beberapa dasar pro-Melayu
dalam kurikulum sekolah kebangsaan. Antaranya ialah menamakan semula
bahasa kebangsaan daripada bahasa Malaysia kepada bahasa Melayu.
_________________________________________________
Pada 1986, DSAI dicabar oleh Syed Hamid Albar dan berjaya mempertahankan
jawatannya dengan kelebihan 194 undi. DSAI dapat 303 undi dan Syed
Hamid dapat 109 undi.
_________________________________________________
 |
| Kenangan jaman 2M. |
Pada 29 Februari 1986, Dato’ Musa Hitam (kini Tun) menghantar surat
perletakan jawatan sebagai Timbalan Perdana Menteri dan Timbalan
Presiden UMNO kerana bertentangan pendapat dengan Dr M. Pada 29 Februari
1986, Mesyuarat Majlis Tertinggi UMNO membincangkan perletakan jawatan
Dato Musa Hitam sebagai Timbalan Perdana Menteri dan Timbalan Presiden
UMNO. Keputusan mesyuarat bersetuju memujuk Dato’ Musa Hitam agar kekal
di jawatan Timbalan Presiden UMNO.
* Untuk kupasan ringkas berkenaan biodata Tun Musa Hitam, boleh rujuk pautan ini: Tun Musa Hitam: Tenang Dalam Gelora.
_________________________________________________
Pada 7 Mei 1986, YAB Encik Ghafar
Baba (Almarhum Tun) dilantik sebagai Timbalan Perdana Menteri yang baru
mengantikan Dato’ Musa Hitam.
* Untuk kupasan ringkas berkenaan biodata Tun Ghafar Baba, boleh rujuk pautan ini: Tun Ghafar Baba: Dari Penjual Kayu Api ke Parlimen.
_________________________________________________
Pada 3 Ogos 1986, Pilihan Raya Umum yang ke-7 diadakan bagi peringkat
kebangsaan dan negeri-negeri (Semenanjung). Barisan Nasional memenangi
148 daripada 177 kerusi Parlimen yang dipertandingkan. UMNO memenangi 83
kerusi daripada 86 kerusi yang diperuntukkan.
_________________________________________________
Dalam PRU 1986, DSAI bertanding
menentang Haji Mohamad Sabu di Permatang Pauh, yang dianggap oleh banyak
pihak sebagai pertandingan “dua seteru politik yang sukar didamaikan”
pada ketika itu. Terdahulu, pada tahun 1982, Haji Mohamad Sabu
meninggalkan ABIM sebagai memprotes penyertaan DSAI ke dalam UMNO.
* Untuk kupasan ringkas berkenaan sejarah ABIM, boleh rujuk pautan ini: ABIM: Imbauan Empat Dasawarsa.
_________________________________________________
25 Disember 1986: MISG dan Debat terbesar dalam sejarah Malaysia
Ketika menjadi pemimpin mahasiswa dan belia, DSAI dianggap sebagai idola
bagi gerakan pelajar Malaysia, sama ada di kampus-kampus dalam mahu pun
luar negara. Sama ada secara langsung atau tidak, DSAI dikira menjadi
inspirational force (kuasa inspirasi) kepada kebangkitan gerakan radikal
dan Islamik dalam kalangan pelajar-pelajar kampus. Di Amerika Utara
(Amerika Syarikat dan Kanada), para pelajar yang bergiat aktif dalam
persatuan terbahagi kepada dua golongan, iaitu golongan
liberal-nasionalis Melayu dan golongan Islamis. Kedua-dua golongan ini
menggabungkan diri masing-masing dalam dua induk afiliasi berasingan,
iaitu liberal-nasionalis dalam Persatuan Mahasiswa Malaysia Amerika
Utara (PEMMAU) dan Islamis dalam Malaysian Islamic Study Group (MISG).
Bukan suatu yang memeranjatkan jika dikatakan bahawa MISG itu wujud
hasil inspirasi DSAI. MISG yang ditubuhkan pada tahun 1976 di Peoria,
Illinois adalah merupakan inisiatif aktivis-aktivis ABIM yang datang
melanjutkan pelajaran di Amerika Syarikat kerana wadah PEMMAU tidak
mampu mengisi keperluan-keperluan Islam kepada pelajar-pelajar. Antara
tujuan penubuhan MISG adalah bagi mengumpulkan petugas-petugas Islam dan
menyalurkan mereka ke dalam ABIM di Malaysia. ABIM ketika itu merupakan
pro-PAS atau lebih dikenali sebagai ‘sayap PAS’ yang
bertanggungungjawab memusatkan sasaran dakwah mereka kepada golongan
pelajar, ahli-ahli akademik, pegawai-pegawai kerajaan dan teknokrat.
Kendatipun, tindakan DSAI menyertai UMNO-BN menyebabkan ABIM berpecah
kepada beberapa kumpulan. Di Amerika Utara, MISG yang menjadi platform
gerakan pelajar Islamis telah menolak kepimpinan yang dianggap
“bersimpati” dengan DSAI. Dalam Muktamar Sanawinya pada penghujung tahun
1983, Dr Muhammad Nur Manuty yang cuba mempertahankan jawatan Presiden
MISG (beliau dianggap calon pro-DSAI) telah ditumbangkan oleh Rozhan
Othman, seorang pensyarah UKM yang mendapat sokongan majoriti
pelajar-pelajar Islamis (yang dikatakan pro-PAS). Justeru itu, kumpulan
yang cenderung kepada ABIM keluar meninggalkan MISG dan menubuhkan ABIM
Amerika Utara (ABIM-AU) secara rasmi. Pada tahun 1988-1990, ABIM-AU
dipimpin oleh Prof Dr Sidek Baba. Kendati pun, apabila MISG mula
mengamalkan ‘Polisi Non-Partisan’, ahli-ahli yang cenderung kepada
fikrah perjuangan PAS telah bergerak secara berasingan dalam satu
kumpulan yang tidak rasmi yang dikenali sebagai ‘Hizbullah’ dan
kemudiannya ditukar nama kepada ‘Hizbi-Islami’ dan ‘MISNA’.
Di UKM, golongan pelajar Islamis yang selama ini bersatu di bawah
Angkatan Tindakan Mahasiswa (ATMA) telah berpecah dan menghasilkan Islam
Penyelamat Ummah (IPU). Pada masa yang sama, beberapa orang pengikut
ABIM yang tidak bersetuju dengan kemasukan DSAI ke dalam UMNO dan tidak
mahu diri mereka dikaitkan dengan PAS telah menubuhkan ABIM Perlis [juga
dikenali sebagai ABIM Utara atau KUSDA (kumpulan Ustaz
Dahlan)]. Kemuncak kesediaan MISG untuk menerima rasionaliti tindakan
DSAI menyertai UMNO ialah dengan menjemputnya ke Muktamar Sanawi ke-11
di Peoria, Illinois pada tahun 1986. Jemputan itu memberi peluang yang
besar kepada DSAI, selaku Menteri Pendidikan, mempamerkan kebanggaan
beliau atas “kejayaan-kejayaan” yang telah beliau capai selama kurang
lebih 4 tahun berada dalam kerajaan UMNO-BN. Forum “Masa Hadapan Islam di Malaysia”
pada 25 Disember 1986 telah mempertemukan DSAI dan Ustaz Hadi Awang.
Ini merupakan pertemuan pertama kedua-dua tokoh gerakan Islam itu sejak
DSAI menyertai UMNO-BN pada 29 Mac 1982. Moderator forum tersebut ialah
Abdul Rahim Ghouse. Meskipun dinamakan sebagai ‘forum’, acara tersebut
dianggap sebagai perdebatan terhebat antara dua tokoh gerakan Islam
terulung tanahair, DSAI (yang baru menyertai UMNO-BN) dan Ustaz Hadi
Awang (yang mengkafirkan UMNO-BN).
Dekad 80an merupakan tempoh di mana PAS dan UMNO saling cabar-mencabar
dalam menyatakan siapa yang lebih Islamik. Dekad ini digelar sebagai era
‘kafir-mengkafir’; di mana pemimpin PAS menyelar pemimpin UMNO sebagai
kafir kerana menjalinkan kerjasama dengan partai bukan Islam. Turut
menjadi penalis ketika itu ialah Ustaz Zaid Kamaruddin yang secara
terus-terang mengaitkan perjuangan UMNO-BN dengan fahaman sekularisme
dan pragmatisme. Di atas pentas forum tersebut juga, DSAI dan Ustaz Hadi
berjanji, sekiranya kedudukan Melayu di Malaysia khususnya di
negeri-negeri Pantai Barat terancam, maka UMNO dan PAS akan bersatu.
* Untuk kupasan ringkas berkenaan biodata Ustaz Hadi Awang, boleh rujuk pautan ini: Ayah Chik: Presiden PAS.
Sewaktu forum tersebut, kutipan Tabung Memali telah dijalankan. Forum
kemuncak itu dianggap oleh banyak pihak sebagai ‘turning point’ dalam
MISG. Bermula tarikh itu, kepimpinan MISG semakin berani dan secara
terbuka menunjukkan kelunakan (baca: sokongan) terhadap DSAI dan
UMNO-BN. Beberapa bulan selepas forum tersebut, MISG yang dipimpin oleh
Abdul Rahim Ghouse telah meminda perlembagaan MISG untuk memperkenalkan
‘Polisi Non-Partisan’. Polisi ini dilihat bertujuan menghakis pengaruh
PAS di dalam MISG. Terdahulu, DSAI juga pernah dijemput untuk berucap
sewaktu Konvensyen MISG (1982) di Columbus, Ohio.
_________________________________________________
DSAI, bekas Presiden ABIM dan calon Presiden PAS, telah menerapkan nilai-nilai Islam dalam Pergerakan Pemuda UMNO. Selain siri tazkirah dan usrah yang diadakan, ‘Jurnal Dakwah’
yang diterbitkan pada bulan Ogos 1983, juga diterbitkan, dan ia adalah
merupakan satu-satunya jurnal yang diterbitkan oleh Pemuda UMNO sejak
ianya ditubuhkan. Jika Tun Dr Mahathir melancarkan dasar ‘Buy British Last’,
DSAI yang memimpin Pergerakan Pemuda UMNO bertindak ‘merampas’ Bangunan
Carcosa Seri Negara di Bukit Carcosa. Slogan Pemuda ketika itu ialah ‘Generasi Penggerak Zaman’. DSAI
telah berjaya ‘mengembalikan’ bangunan tersebut ke tangan rakyat
Malaysia daripada penjajah British pada 1987. Beliau telah membangkitkan
soal pemilikan Carcosa ini dengan begitu tegas dan lantang ketika itu.
Perkara ini turut disentuh oleh YAM Tunku Zain Al Abidin ibni Tuanku
Mukhriz di dalam ruangan kolum tetap Baginda, ‘Abiding Times’
yang disiarkan dalam Akhbar theSun. Pergerakan Pemuda diselarikan semula
dengan perjuangan badan induk, dengan zaman untuk pemuda melalak
mencari pengiktirafan daripada badan induknya sudah berlalu.
_________________________________________________
Pada 24 April 1987, Pemilihan Ahli Majlis Tertinggi UMNO
diadakan pada Perhimpunan Agung UMNO, di mana Dr M menewaskan Tengku Razaleigh
Hamzah (Ku Li) dengan majoriti 43 undi bagi jawatan Presiden. Tun Ghafar pula
menewaskan Dato’ Musa Hitam (kini Tun) dengan majoriti 40 undi bagi jawatan
Timbalan Presiden. Ku Li mempunyai banyak pengaruh dalam
UMNO-BN kerana beliau menjadi Naib Presiden UMNO lebih lama daripada Dr M pada
tahun 1970an. Ku Li dikatakan individu yang sepatutnya dipilih oleh Tun Hussein
Onn untuk menjadi Timbalan Perdana Menteri.
 |
| Ku Li dan DSAI. |
 |
| DSAI dan Allahyarham Dato Harun Idris. |
 |
| DS Najib dan DSAI bersama pimpinan Pemuda UMNO. |
Sementelahan, dalam persidangan Pergerakan Pemuda UMNO pada 24 April
1987, DSAI menyerahkan jawatan Ketua Pemuda UMNO kepada Datuk Najib Tun
Razak. Penyerahan ini berikutan DSAI bersetuju dengan ‘desakan’ agar
beliau bertanding jawatan Naib Presiden UMNO. Ketika inilah berlakunya
Operasi Lalang. DSAI membuat keputusan mengejut untuk meninggalkan
Pemuda UMNO dan bertanding kerusi Naib Presiden UMNO. Menurut beliau: “…Keputusan
yang saya ambil ini (iaitu meletakkan jawatan sebagai Ketua Pemuda
UMNO) dibuat memandangkan rakan seangkatan dengan saya telahpun
menganggotai badan induk UMNO dan di sini saya fikir sudah sampai
masanya saya mengikuti jejak langkah mereka.” DSAI kemudiannya
dipilih sebagai Naib Presiden UMNO selepas beberapa kali menolak
desas-desus bahawa beliau akan merebut jawatan itu. DSAI menduduki
kerusi Naib Presiden UMNO bersama Pak Lah dan Datuk Seri Wan Mokhtar
Ahmad. Beberapa bulan kemudian, DSAI menolak dakwaan bahawa hubungannya
dengan Tun Ghafar yang merupakan Timbalan Presiden ketika itu renggang.
_________________________________________________
Kumpulan 11
Kepimpinan UMNO (lama) asalnya berpecah kepada Team A dan Team B. Kemudian,
muncul ‘Kumpulan 11.’ Kumpulan
11 adalah sekumpulan 11 orang ahli UMNO (lama) yang mencabar kemenangan Tun Dr
Mahathir selepas selesai Pemilihan Presiden UMNO (lama) pada 24 April 1987.
Kumpulan yang asalnya dianggotai seramai 12 orang ini – seorang menarik diri –
mempunyai Penasihat Undang-Undang iaitu Hajjah Marina Yusof. Kumpulan 11 telah
mengemukakan saman di Mahkamah Tinggi Kuala Lumpur pada 26 Jun 1987 untuk
meminta supaya Perhimpunan Agung UMNO (lama) ke-38 pada 24 April 1987
diisytiharkan sebagai tidak sah dan melanggar perlembagaan parti. Untuk kupasan ringkas berkenaan biodata Ku Li, boleh rujuk
pautan ini: Ku
Li: Putera Raja yang Terjun ke Gelanggang Siasah.
_________________________________________________
_________________________________________________
 |
| Almarhum Tunku sewaktu berucap di atas pentas Semangat 46. |
 |
| Tunku dan Ku Li sewaktu berkempen dan menyatakan sokongan kepada calon Bebas Parlimen Johor Bahru, Dato Shahrir Samad. |
 |
| Ku Li dan Tunku. |
 |
| Ku Li dan Tun Hussein Onn. |
________________________________________________
 |
| Tun Dr M dan Tunku. |
 |
| Tun Dr M dan Tun Hussein. |
________________________________________________
Pada
10 Februari 1988 juga, kepimpinan Dr Mahathir juga telah memasukkan permohonan
untuk mendaftarkan ‘Pertubuhan Kebangsaan
Melayu Bersatu (Baru) atau UMNO.’ Apabila pendaftaran UMNO (lama)
dibatalkan pada 12 Februari 1989, barulah UMNO (Baru) didaftarkan.
________________________________________________
 |
| YB Ibrahim Ali dan Ku Li. |
 |
| Ku Li berucap sewaktu perhimpunan khas yang mana tercatat pada pada papan di belakangnya nama Semangat (UMNO) 46 Malaysia. |
________________________________________________
 |
| DS Najib Tun Abdul Razak. |
 |
| DS Najib dan Tan Sri Zahid Hamidi. |
Pada 16 Februari 1988, UMNO (Baru) secara rasmi diterima
untuk menganggotai semula Barisan Nasional. Perkataan
‘Baru’ telah dikabur serta dihapuskan sama sekali. Pada 21 Mei 1988,
Datuk Seri Najib Tun Razak menjadi Ketua Pemuda UMNO.
________________________________________________
 |
| Tengku Razaleigh Hamzah (Ku Li). |
 |
| YB Ibrahim Ali. |
 |
| DS Mohd Radzi Sheikh Ahmad. |
 |
| Allahyarham Datuk Harun Idris. |
 |
| Sewaktu penamaan calon untuk PRK Parlimen Ampang. |
____________________________________________
Kontroversi Pemecatan Tun Salleh
Abas
Kes
‘Pengharaman UMNO’ telah dibayangi oleh kontroversi pemecatan Tun Salleh Abas
dan dua orang Hakim Mahkamah Agung (serta penggantungan tiga orang Hakim Mahkamah
Agung yang lain). Tun Salleh telah dipecat atas beberapa alasan, antaranya,
kerana membuat kenyataan mengkritik yang bias
(berat sebelah) terhadap Kerajaan UMNO-BN pimpinan Dr Mahathir. Tun Salleh juga
didakwa menangguhkan perbicaraan ‘sine
die’ (iaitu penangguhan kes dengan tidak diberi tarikh untuk perbicaraan)
kes Teoh Eng Huat lawan Kadi Pasir Mas dan satu lagi kes lain. Tun Salleh
didakwa tidak dapat menjalankan tugas-tugasnya dengan sempurna di bawah Perkara
125(3) Perlembagaan Persekutuan. Beliau menafikan dakwaan-dakwaan tersebut.
____________________________________________
 |
| YB Lim Kit Siang, Ku Li dan mendiang M.G. Pandithan. |
 |
| Dr Syed Husin Ali, Almarhum Ustaz Fadzil Mohd Noor dan Ku Li. |
 |
| Ku Li dan Ustaz Nik Aziz. |
 |
| DS Rais Yatim sewaktu berkempen untuk S46. |
 |
| Ku Li. |
Dr
Mahathir menawarkan jawatan Menteri Tak Berportfolio kepada Ku Li dan Tun Musa
Hitam pada 1989, tetapi kedua-duanya menolak tawaran tersebut. Pada 5 Mei 1989,
Partai Semangat 46 (S46) ditubuhkan dengan Saudara Osman Akhir sebagai Presiden
Penajanya. Tunku Abdul Rahman serta Tun Hussein Onn turut menyatakan sokongan
kepada S46. Setelah memimpin S46 dalam Angkatan Perpaduan Ummah (APU) dan Gagasan
Rakyat, pengaruh Ku Li telah membawa kepada tumbangnya UMNO-BN – dan kemenangan
besar PAS -- di Kelantan pada PRU 1990. Kerjasama antara S46, PAS, Berjasa,
Hamim, DAP dan PRM bermula sebelum dan selepas penubuhan rasmi S46 sebagai
parti, melalui kempen-kempen Pilihanraya Kecil (PRK) Parlimen Johor Bahru (YB
Shahrir Samad menang); PRK Parlimen Ampang Jaya (Dato’ Harun Idris-S46 tewas
kepada YB Ong Tee Keat-BN); PRK DUN Teluk Pasu (PAS menang); PRK Parlimen
Bentong (DAP kalah); dan PRK DUN Parit Raja (S46 tewas). Kerjasama PAS dan S46
juga membawa kepada tertubuhnya partai sepihan ‘ISLAH PAS (Al-Islah).’
____________________________________________
Salam. Saya merujuk kepada entri:
Memandangkan
agak sukar untuk saya mengemaskini entri yang asal (kerana terlalu
panjang), saya terpaksa membahagikan entri ini kepada dua bahagian. Bahagian yang asal ini dikira sebagai bahagian pertama. Dan, entri yang ini dikira sebagai bahagian kedua:
http://chedinsphere.blogspot.com/2012/07/dato-seri-anwar-ibrahim-mantan-tpm_25.html
http://chedinsphere.blogspot.com/2012/07/dato-seri-anwar-ibrahim-mantan-tpm_25.html
Harap maklum. Terima kasih.
_________________________________________________
Rujukan dan pautan:
i. Ahmad Awang. Islam di Malaysia: Cabaran Sepanjang 80-an, 15 Januari 1980. Dewan Masyarakat;
ii. Abu Bakar Hamzah. Islam dan Nasionalisme di Malaysia, 1986. Kuala Lumpur: Gelanggang Kreatif;
iii. Abu Bakar Hamzah. Parti Islam dengan Tahalluf Siyasinya, 1992. Kuala Lumpur: Media Cendiakawan Sdn Bhd;
iv. Abu Bakar Hamzah. Quo Vadis PAS?, 1989. Selangor: Polygraphic Press Sdn Bhd;
v. Alias Mohamed. Malaysia’s Islamic Opposition: Past, Present and Future, 1991. Kuala Lumpur: Gateway Pub. House ;
vi. Aminuddin Mohd. Yusof dan Mohd Ali Kamaruddin. Kepimpinan Pemuda UMNO: Antara Personaliti dan Situasi, 1988. Bangi: Penerbitan UKM;
vii. Badlihisham Mohd Nasir, Da’wah And The Malaysian Islamic Movements, 2003. Semenyih: Synergymate Sdn. Bhd.;
viii. Badlihisham Mohd Nasir, Dinamisme Gerakan Islam Dan Cabaran Semasa, 2008. Shah Alam Karisma Publication Sdn. Bhd.;
ix. Buku-buku tulisan Ahmad Luthfi Othman “Memo Buat Bakal PM” (1993); “Anwar Lawan Ghafar” (1993); “Layakkah Anwar Ketuai Reformasi?” (1998); “Anwar : Skandal Seks atau Konspirasi Poitik” (1998) dan “Anwar Boneka Barat?” (1999);
x. Chamil Wariya. Muhammad Hj. Muhd. Taib: Dari Pendidik ke Pemimpin, 1992. Kuala Lumpur: Media Indah;
xi. Chandra Muzaffar. Islamic Resurgence in Malaysia, 1987. Petaling Jaya: Penerbit fajar Bakti Sdn Bhd.;
xii. Halim Mahmood. Senario Pemilihan UMNO, 1986. Semenyih: Marwilis Publisher;
xiii. Mohamad Fauzi Zakaria. Pengaruh Pemikiran Assyahid Sayyid Qutb Terhadap Gerakan Islam di Malaysia, 2007. Kuala Lumpur: Jundi Resources;
xiv. Mohd Aizat Mohd Salleh al-Hafiz. Pemikiran Tuan Guru, 2011. PTS Millennia Sdn Bhd.;
xv. Mohd Izani Mohd Zain. Islam Dan Demokrasi: Cabaran Politik Muslim Kontemporari di Malaysia, 2005. Kuala Lumpur: Penerbit Universiti Malaya;
xvi. Riduan Mohammad Nor. Terbitan Sejarah & Perkembangan Gerakan Islam Abad Moden, 2007. MHI Publication;
xvii. Ruhanie Haji Ahmad. Musa Hitam: Serene in the Storm, 1987. Petaling Jaya: Media Indah Sdn Bhd;
xviii. S.Husin Ali. The Malays: Their Problems and Future, 1981. Petaling Jaya: Heinemann Educational Books (Asia) Ltd.;
xix. S. H. Al-Attas. Anwar Ibrahim : Wira, Juara atau Penderhaka, 1999. Jaharah Enterprise;
xx. Subky Latif. Istimewa Terkenang: Siri Koleksi Rencana Terpilih Siasah, 2009. Kuala Lumpur: Media Icon Sdn Bhd;
xxi. Syaikh Yusuf al-Qaradhawi. Kebangkitan Gerakan Islam: Dari Masa Transisi Menuju Kematangan (al-Shahwah al-Islamiyyah min al-Murahiqah ila al-Rusyd), 2003. Jakarta: Pustaka al-Kautsar;
xxii. Syed Hussein Al-Attas. Musa A Traitor?, 1986. Kuala Lumpur: AlNujum Sdn Bhd;
xxiii. Syed Naquib, Al-Attas. Islam and Secularism, 1978. Kuala Lumpur: Angkatan Belia Islam Malaysia;
xxiv. Yahaya Ismail. Siapa Kebal: Mahathir atau Raja-Raja Melayu?, 1993. Kuala Lumpur: Dinamika Kreatif Sdn. Bhd.;
xxv. Yahaya Ismail. Siapa Presiden UMNO 1987: Mahathir-Tengku Razaleigh?, 1987. Kuala Lumpur: Dinamika Kreatif Sdn. Bhd.;
xxvi. Zabidi Mohamed. Lelaki UMNO Terakhir: Iktibar Untuk Pejuang Islam, 1999. Kuala Lumpur: Zabidi Publication;
xxvii. Zainuddin Maidin. Mahathir Di Sebalik Tabir, 1994. Kuala Lumpur: Utusan Publications & Distributors Sdn Bhd;
xxviii. Zakri Abadi. Mahathir Machiavelli Malaysia?, 1990. Kuala Lumpur: Sarjana Enterprise;
xxix. http://abimmesir.org/2009/dari-belia-gusar-ke-dewasa-matang.html;
xxx. http://adiselmerbawiy.blogspot.com;
xxxi. http://ahmadazam.blogspot.com/;
xxxii. http://anwaribrahimblog.com/;
xxxiii. http://belia.org.my/content/view/537/43/;
xxxiv. http://drhalimahali-bloggerlist.blogspot.com;
xxxv. http://en.wikipedia.org/wiki/Anwar_Ibrahim;
xxxvi. http://ensiklopedia-bahasa-malaysia.jbdirectory.com/Pergerakan_Pemuda_UMNO;
xxxvii. http://findarticles.com/p/articles/mi_hb6479/is_2_30/ai_n28567365/pg_6/;
xxxviii. http://www.facebook.com/photo.php?fbid=233226006713890&set=a.198731976829960.38831.100000794773604&type=1&ref=nf;
xxxix. http://anwaribrahim-admin.blogspot.com/2010/05/malaysians-next-premier.html;
xl. http://ms.wikipedia.org/wiki/Angkatan_Belia_Islam_Malaysia;
xli. http://pahangdaily.blogspot.com/2008/10/galeri-kenangan-zaman-kegemilangan.html;
xlii. http://www.abim.org.my/component/content/article/6-laporan-aktiviti/102-islamisasi-jana-perubahan-positif-presiden-abim.html;
xliii. http://idealis-mahasiswa.tripod.com/artikel-harian/nov2002/10nov01.html
xliv. http://www.anwaraidc.com/?p=10989; dan
xlv. http://www.pemudaumno.org.my/index.php.
KREDIT :
Tiada ulasan:
Catat Ulasan